ایران - اسرائیل - پیشنهاد آتش‌بس
تشدید تنش‌ها در خاورمیانه، که با خشونت و رنج در غزه، ایران و سرزمین‌های اشغالی فلسطین همراه است، نیازمند اقدام فوری برای بازگرداندن صلح و اجرای عدالت است. این مقاله یک پیشنهاد آتش‌بس را ارائه می‌دهد که با حسن نیت و با استناد به مفاهیم حقوقی شیعه، یعنی ضروره (ضرورت)، نیت خیر (قصد خیر) و امانت (قابلیت اعتماد) تدوین شده است تا شرایطی را بیان کند که هدف آن انعکاس نیت ایران برای کاهش تنش است. پیش از ارائه این پیشنهاد، لازم است توضیحات مهمی برای اطمینان از وضوح و شفافیت ارائه شود:
این مقاله یک پیشنهاد آتش‌بس جامع را ترسیم می‌کند و شرایط خاصی را شرح می‌دهد که به علل ریشه‌ای درگیری پرداخته، مسئولیت‌پذیری را ترویج می‌دهد و راه را برای یک راه‌حل عادلانه هموار می‌کند.
شرایط زیر برای دستیابی به توقف فوری خصومت‌ها و ایجاد چارچوبی برای صلح پایدار پیشنهاد می‌شود:
توقف حملات به ایران: اسرائیل باید فوراً تمامی عملیات نظامی، از جمله حملات هوایی، حملات سایبری و اقدامات مخفیانه علیه خاک، زیرساخت‌ها یا پرسنل ایران را متوقف کند. این یک پیش‌نیاز اساسی برای کاهش تنش است، زیرا ادامه تجاوزات امکان گفت‌وگو را تضعیف کرده و به بی‌ثباتی منطقه‌ای دامن می‌زند.
توقف حملات به غزه: اسرائیل باید تمامی عملیات نظامی در غزه، از جمله حملات هوایی، تهاجمات زمینی و محاصره‌هایی که بحران انسانی را تشدید می‌کنند، متوقف کند. توقف خشونت در غزه برای کاهش رنج غیرنظامیان و ایجاد شرایط برای کمک‌های بشردوستانه و بازسازی ضروری است.
خلع سلاح هسته‌ای و منع گسترش تسلیحات: اسرائیل باید معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) را امضا کرده و تحت نظارت بین‌المللی به خلع سلاح هسته‌ای متعهد شود. شفافیت در مورد توانایی‌های هسته‌ای اسرائیل برای ایجاد اعتماد و کاهش خطر رقابت تسلیحاتی منطقه‌ای، که امنیت جهانی را تهدید می‌کند، ضروری است.
پذیرش صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی: اسرائیل باید به عنوان امضاکننده اساسنامه رم، اقتدار و صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) را بپذیرد. این گام برای اطمینان از مسئولیت‌پذیری در قبال جنایات جنگی ادعایی و نقض قوانین بین‌المللی بشردوستانه ضروری است و فرهنگ عدالت را تقویت کرده و از جنایات آینده جلوگیری می‌کند.
رعایت کامل قطعنامه‌های سازمان ملل و احکام دیوان بین‌المللی دادگستری: اسرائیل باید به تمام قطعنامه‌های مرتبط سازمان ملل و احکام دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ)، به‌ویژه آن‌هایی که مربوط به سرزمین‌های اشغالی فلسطین هستند، پایبند باشد. این شامل اقدامات خاص زیر است:
رفع فوری محاصره غزه: اسرائیل باید محاصره غزه را لغو کرده و دسترسی نامحدود برای کمک‌های بشردوستانه، از جمله غذا، دارو و مواد بازسازی، را فراهم کند. محاصره کنونی رنج عظیمی ایجاد کرده و باید برای رفع فاجعه انسانی پایان یابد.
توقف و تخلیه شهرک‌های غیرقانونی: اسرائیل باید تمام فعالیت‌های شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را متوقف کرده و شهرک‌های غیرقانونی را تخلیه کند. این شهرک‌ها نقض قوانین بین‌المللی هستند و مانع امکان ایجاد یک دولت فلسطینی پایدار می‌شوند.
خروج از سرزمین‌های اشغالی فلسطین: اسرائیل باید نیروهای خود و حضور اداری خود را از سرزمین‌های اشغالی فلسطین، مطابق با قطعنامه‌های سازمان ملل، خارج کند تا خودمختاری و حاکمیت فلسطین را محترم شمارد.
پیشگیری و مجازات نسل‌کشی: اسرائیل باید اقدامات مشخصی برای پیشگیری و مجازات تحریک به نسل‌کشی و اعمال نسل‌کشی، طبق تعریف قوانین بین‌المللی، انجام دهد. این شامل رسیدگی به سخنان تحریک‌آمیز و اطمینان از مسئولیت‌پذیری عاملان خشونت است.
لغو الحاق بیت‌المقدس: اسرائیل باید الحاق بیت‌المقدس و تعیین آن به عنوان پایتخت خود را لغو کند و جایگاه ویژه بیت‌المقدس به عنوان جسم جدا تحت قوانین بین‌المللی را به رسمیت بشناسد. این گام برای حفظ اهمیت مذهبی و فرهنگی منحصربه‌فرد بیت‌المقدس و تسهیل مذاکره برای تعیین وضعیت نهایی آن حیاتی است.
این پیشنهاد بر اساس اصول ضروره، نیت خیر و امانت بنا شده است که اقداماتی را که از روی ضرورت، با نیت خیر و در روحیه قابلیت اعتماد انجام می‌شوند، هدایت می‌کنند. استناد به این مفاهیم حقوقی شیعه بر ضرورت اخلاقی پیشنهاد راهی به سوی صلح تأکید دارد، حتی در غیاب مجوز رسمی از ایران. با پرداختن به اقدامات اسرائیل علیه ایران، غزه و سرزمین‌های اشغالی فلسطین، این پیشنهاد به دنبال رسیدگی به عوامل به‌هم‌پیوسته درگیری در منطقه است.
تقاضا برای امضای معاهده NPT توسط اسرائیل و پیگیری خلع سلاح هسته‌ای، نگرانی‌های دیرینه ایران در مورد عدم تعادل امنیتی منطقه‌ای را منعکس می‌کند. به همین ترتیب، درخواست برای صلاحیت ICC و رعایت قطعنامه‌های سازمان ملل به دنبال ایجاد مسئولیت‌پذیری و حفظ قوانین بین‌المللی است، که ایران بارها به عنوان مبنایی برای حل اختلافات بر آن تأکید کرده است. تمرکز خاص بر غزه و سرزمین‌های اشغالی با حمایت ایران از حقوق فلسطینیان و محکومیت سیاست‌های اسرائیل در این مناطق هم‌راستا است.
اگرچه این پیشنهاد با حسن نیت ارائه شده است، اجرای آن با موانع قابل‌توجهی مواجه است. امتناع ایران از مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم با اسرائیل، فرآیند مذاکره را پیچیده می‌کند و نیاز به میانجی‌گری طرف‌های بی‌طرف بین‌المللی را ضروری می‌سازد. عدم تمایل تاریخی اسرائیل به رعایت قطعنامه‌های سازمان ملل، امضای NPT یا پذیرش صلاحیت ICC، نیاز به فشار قوی بین‌المللی برای اجرای این شرایط را بیش از پیش نشان می‌دهد. علاوه بر این، مسئله حساس وضعیت بیت‌المقدس نیازمند دیپلماسی دقیق برای متعادل کردن ادعاهای رقابتی و در عین حال احترام به جایگاه بین‌المللی آن است.
با وجود این چالش‌ها، این پیشنهاد چارچوبی جامع برای کاهش تنش و عدالت ارائه می‌دهد. این پیشنهاد خواستار اقدامات فوری برای کاهش رنج انسانی، تعهدات بلندمدت برای رعایت قوانین بین‌المللی و تغییرات ساختاری برای رسیدگی به علل ریشه‌ای درگیری است.
در روحیه ضروره، نیت خیر و امانت، این پیشنهاد آتش‌بس مسیری به سوی صلح ارائه می‌دهد با رسیدگی به مسائل اصلی که خشونت بین اسرائیل، ایران و فلسطین را دامن می‌زند. با درخواست توقف حملات به ایران و غزه، خلع سلاح هسته‌ای، مسئولیت‌پذیری ICC و رعایت قطعنامه‌های سازمان ملل، این پیشنهاد به دنبال ایجاد شرایط برای یک راه‌حل عادلانه و پایدار است. اگرچه من نه وابسته به ایران هستم و نه از سوی آن مجوز دارم، این تلاش منعکس‌کننده کوششی با حسن نیت برای بیان شرایطی است که با نیت‌های ایران و پیگیری گسترده‌تر صلح هم‌راستا باشد. جامعه بین‌المللی اکنون باید با فوریت عمل کند تا گفت‌وگو را تسهیل کند، مسئولیت‌پذیری را اجرا کند و اطمینان حاصل کند که اصول عدالت و انسانیت در خاورمیانه غالب شود.